~Ranija istraživanja – korelati
Pregledom korpusa istraživanja narcisoidnog poremećaja ličnosti primećuje se tendencija za povezivanjem ovog konstrukta sa negativnim odnosima sa drugim ljudima, najčešće osobama sa kojima je pacijent u najbližoj vezi. U ovom poglavlju predstavljene su korelacije sa crtama ličnosti iz Petofaktornog modela ličnosti (FFM), koje su pomogle u bližem određivanju NPL-a, kao i korelacije sa osobinama poput impulsivnosti i agresije, koje dovode do konfliktnih i problematičnih ponašanja u odnosima sa okolinom.
1. Domeni Petofaktornog modela ličnosti (FFM)
Vulnerabilni narcisoidni poremećaj ličnosti (vNPL) je značajno povezan sa svim domenima Petofaktornog modela ličnosti, izuzev domena otvorenosti: pronađena je značajna pozitivna korelacija sa neuroticizmom (.60), dok je sa ostalim domenima u negativnoj korelaciji: ekstraverzija (-.31), saradljivost (-.31), savesnost (-.21) (Miller et al., 2010).
U istom istraživanju pronađeno je da grandiozni narcisoidni poremećaj (gNPL) značajno pozitivno korelira samo sa ekstraverzijom (.33), dok negativno korelira sa domenima neuroticizam (-.30) i saradljivost (-.49) (Miller et al., 2010).
2. Osobine povezane sa impulsivnošću.
Pronađene su značajne korelacije sa nekim osobinama koje su povezane sa impulsivnošću (Miller et al., 2010): pozitivna hitnost (positive urgency) značajno korelira sa oba oblika NPL-a, vulnerabilnim i grandioznim (redom .26; .24), dok se negativna hitnost (negative urgency) može dovesti u vezu samo sa vulnerabilnim oblikom (.41), a traganje za senzacijom samo sa grandioznim oblikom NPL-a (.23).
3. Interpersonalni konflikti, agresija i oblici zlostavljanja.
Kao što je već spomenuto, osobe sa narcisoidnim poremećajem ličnosti imaju probleme u odnosima sa drugim ljudima. Pored povezanosti sa impulsivnošću, istraživači su pronašli pozitivnu korelaciju i sklonost ka interpersonalnim konfliktima (Miller, Campbell, & Pilkonis, 2007) kod osoba sa dijagnostikovanim NPL-om. Takođe, pozitivna koreliranost NPL-a sa različitim oblicima agresije: sa reaktivnom agresijom (.30), proaktivnom agresijom (.26) i relacionim agresijom (.19), dovela je autore do zaključka da je NPL relevantan faktor i za proučavanje ovog konstrukta (Maples et al., 2010).
Kao jedan od konstrukata „vulnerabilne mračne trijade“, vNPL je povezivan sa seksualnim (.19), fizičkim (.27), verbalnim (.33) i emocionalnim (.37) zlostavljanjem (Miller et al., 2010). Takođe, pronađena je pozitivna korelacija i sa psihološkom nametljivošću u roditeljstvu (.38), dok statistički značajna korelacija gNPL-a sa navedenim konstruktima nije pronađena (Miler et al., 2010).
Comments
Post a Comment